(၂၉-၄-၂၀၁၂) ရက္ေန႕မွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕ အပူရွိန္ ခံစားရမႈဟာ အျမင့္ဆံုး အဆင့္ကို ေရာက္လာျပီး အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ အဆင့္ကို ေရက္ေန ပါတယ္။ (၃၀-၄-၂၀၁၂ ရက္ေန႕ နံနက

အပူရွိန္ခံစားရမႈေတြ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ

ရုတ္တရက္ ျမင့္တက္လာပါတယ္။

“အျပင္မွာ ပူလိုက္တာ အေဖရယ္” လို႕က အျပင္က သားကို ေက်ာင္းႀကိဳလာတဲ့ သမီးျဖစ္သူက ကြ်န္ေတာ္ထိုင္ေနတဲ့ ဧည္႕ခန္းထဲ၀င္လာလာခ်င္း ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ဧည္႕ခန္းနံရံက နံရံကပ္နာရီကို ႀကည္႕လိုက္ေတာ့ နံနက္ (၁၁း၄၅)နာရီပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ေစာေစာေလးကပဲ ဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္က အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ တစ္ေယာက္ က ဖံုးဆက္ျပီး ေမးသြားေသး တယ္။ “အျပင္မွာ ပူလြန္းလို႕ ဘာေတြမ်ားထူးျခားေန ပါသလည္း ဆရာ” တဲ့ေလ။ ေန႕က (၂၉-၄-၂၀၁၂)ရက္ေန႕ေပါ့။ ဒီေန႕ရဲ႕ထူးျခားမႈ ကေတာ့ မနက္ကတည္းက တိ္မ္ေတြတက္လာေနျပီး မိုးေတြအံု႕ေနတာပါပဲ။

မနက္အေစာႀကီးရွိေသးတယ္။ ႏွစ္ေယာက္ရွိျပီ ေျပာလာႀကေတာ့ ကြ်န္ေတာ့ စိတ္ထဲ အေတြးေတြ ၀င္လာတယ္။ ဒီကေန႕ မိုးေတြလည္းအံု႕ေနတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္ေလာက္ ကတည္းက (၂၇)ရက္ေန႕ေနာက္ပိုင္း မိုးေတြတက္လာျပီး အပူခ်ိန္တြ က်သြားႏိုင္တယ္လို႕ ခန္႕မွန္း ေပးထားခဲ့တယ္။ အခုမိုးေတြလည္းအံု႕ အပူခ်ိန္လည္းမျမင့္ပါပဲနဲ႕ လူေတြက ပူလိုက္တာဆိုပါလား။ ဒါနဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀)ေက်ာ္ေလာက္က ေက်ာင္းမွာ သင္လာခဲ့ဘူးတဲ့ အပူနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အပူအညႊန္း ကိန္း ဆို တာေလးကို သတိရလာမိပါတယ္။

အပူအညႊန္းကိန္း(Heat Index)ဆိုတာ ေလထုရဲ႕အမွန္ရွိေနတဲ့ အပူခ်ိန္ ထဲမွာ ေရေငြ႕ပါ၀င္မႈရဲ႕ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈကိုပါ ထည္႕သြင္းလိုက္ပါက ဘယ္ေလာက္အထိ အပူရွိန္ကိုခံစားရလာႏိႈင္တယ္ ဆိုတာကို ျပတဲ့ အပူရွိန္ခံစားရမႈ အညႊန္းကိန္းျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ေတာ့ ေလအပူခ်ိန္ နဲ႕ ေလထု ထဲေရေငြ႕ ပါ၀င္မႈတို႕ ႏွစ္ခုေပါင္းစပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ လူေတြ အမွန္ခံစား လာရတဲ့အပူခ်ိန္ (“felt air temperature”) ဒါမွမဟုတ္ “apparent temperature” ျဖစ္ပါ တယ္။ ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အပူခ်ိန္ 90 °F (32 °C) သာရွိတဲ့ေလဟာ ေရေငြ႕ေတြနဲ႕ စြတ္စိုလာလိုက္ တာနဲ႕ အပူခ်ိန္ 105 °F (41 °C) ေလာက္ ရွိလာသလို အပူရွိန္ကို ခံစားလာရေစပါတယ္တဲ့။

သာမန္အားျဖင့္ လူရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ဟာ ကိုယ္တြင္းအပူျမင့္တက္ေနမႈေတြကို perspiration လို႕ေခၚတဲ့ ေခြ်းထြက္(sweating) ေစတဲ့အနည္းနဲ႕ ခႏၶာကိုယ္တြင္းက အပူေတြကို အျပင္ကို စြန္႕ထုတ္ေပး ပါတယ္။ အေႀကာင္းကေတာ့ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ ဟာ ေခြ်းထြက္လာတိုင္း အဲဒီေခြ်းေတြ အေငြ႕ပ်ံ (evaporation)ေစတဲ့အခါ အပူလိုပါတယ္။ ေခြ်းနဲ႕အပူနဲ႕ေပါင္းမွ အေငြ႕ျဖစ္ေစပါတယ္။ လိုတဲ့ အပူကို လူ႕ခႏၶာကိုယ္ကေပးရပါတယ္။ အဲဒါေႀကာင့္ ထါက္လာတဲ့ေခြ်းေတြအေငြ႕ပ်ံထြက္တိုင္း ခႏၶာကိုယ္က အပူရံႈး(heat loss) ရပါတယ္။ ဒီအခါ ခႏၶာကိုယ္အေနနဲ႕ အေအးဓါတ္(cooling effect)ကို ရေစပါတယ္။ ဒီလို ေခြ်းေတြကို အေငြ႕ပ်ံမႈဟာ အျပင္ေလက ေျခာက္ေသြ႕ေလ အေငြ႕ပ်ံႏႈန္းေကာင္းေလျဖစ္ပါတယ္။ အျပင္ေလ မွာ ေရေငြ႕ေတြ မ်ားလာရင္ေတာ့ ေခြ်းေတြရဲ႕ အေငြ႕ပ်ံႏႈန္းက ေလ်ာ့က်လာပါတယ္။ ဒီအခါမွာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ဟာ အပူစြန္႕ထုတ္မႈေတြ ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ႏိႈ္င္ေတာ့ တဲ့အတြက္ အပူဓါတ္ေတြ ပိုမို စုေစာင္းလာတဲ့အတြက္ အပူရွိန္ ျမင့္တက္မႈကို ခံစားႀက ရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေႀကာင့္ အပူရွိန္ကို ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ေလထက္ စိုစြတ္တဲ့ေလမွာ ပိုမိုခံစားႀကရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေခြ်းထြက္လို႕ အိုက္ေနရင္(ကိုယ္တြင္းမွာ အပူရွိန္ျမင့္ေနရင္) ယပ္ခတ္လိုက္တဲ့အခါ၊ ပန္ကာေလခံ လိုက္တဲ့ အခါ ေလရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ အေရြ႕ စြမ္းအင္ေႀကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ေပၚက ေခြ်းေတြ အေငြ႕ပ်ံ သြားေစ ပါတယ္။ ေခြ်းေတြ အေငြကပ်ံထြက္တို္င္း လိုတဲ့အပူေတြကို ခႏၶာကိုယ္ကေပး လိုက္ရေတာ့ ခႏၵာကိုယ္ဟာ အပူဆံုးရံႈးရတဲ့အတြက္ အေအးဓါတ္ ကို ရလာေစ တာျဖစ္ပါတယ္။

အထူးအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အပူအညႊန္းကိန္းမ်ားကိုတြက္ခ်က္ရာမွာ အရိပ္အာ၀ါသ ရွိတဲ့ေနရာ၊ သာမန္ေလေျပေလးမ်ားတိုက္ခတ္ေနတဲ့အခ်ိန္ စတဲ့ အေျခအေနမ်ားအေပၚမွာ အေျချပဳ တြက္ခ်က္ထားတဲ့ အတြက္၊ ေနေရာင္ျခည္ကို အကာအကြယ္မဲ့ေနထိုင္ျခင္းျပဳပါက အပူအညႊန္းကိန္း တန္ဖိုးဟာ ေနာက္ထပ္ 15°F ေလာက္အထိ ထပ္ေဆာင္းတိုးျမင့္လာႏိႈ္င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အလြန္ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ေလေတြတိုက္ေနပါက လူသားမ်ား အတြက္ ေဘးျဖစ္လာက္ေအာင္ အလြန္ အႏၱရာယ္ႀကီး ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါနဲ႕ ကဗ်ာကယာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕ အပူအညႊန္းကိန္းေတြကပို တြက္ႀကည္႕လိုက္ ပါတယ္။ လား…လား…။ တြက္ႀကည္႕လိုက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ မ်က္လံုးျပဴးသြားပါတယ္။ ဘာျပဳလို႕လည္း ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ဒီလိုေတြ႕ လိုက္ရလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ (အညႊန္း slide )

(၂၉-၄-၂၀၁၂)ရက္ေန႕မွာ အျမင့္ဆံုးအပူခ်ိန္ဟာ 100 °F (38 °C) ျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ဟာ ထူးထူးျခားျခား မျမင့္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေလထုရဲ႕ စိုထို္င္းဆကေတာ့ 61% ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္တိ္မ္ေတြလည္း တက္လာ တာျဖစ္ပါတယ္။ မိုးေတြအံု႕လာတာျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္အေနနဲ႕ ေတာ့ အပူသက္သာဖို႕သာရွိပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ေတာ့ UV Index အေနနဲ႕ေတာ့ က်လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါ်ပမယ့္ heat index ကို တြက္လိုက္ေတာ့့ 132 °F (56 °C) ရွိေနပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အျပင္ေလထုရဲကအပူခ်ိန္ဟာ 100 °F (38 °C) သာရွိေပမယ့္ ေလထုထဲ ေရေငြ႕ေတြ တိုးလာတဲ့အတြက္ လူေတြ ခံစားေနရတဲ့ အပူခ်ိန္ကေတာ့ 132 °F (56 °C) အပူရွိန္မ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသား အဏၰ၀ါေရထု နဲ႕ေလထု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕ (National Oceanic and Atmospheric Administration-NOAA)ရဲ႕ heat index မ်ားရဲ႕ အႏၱရာယ္ရွိမႈ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ rank ေတြအရ ႀကည္႕လိုက္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕ (၂၉-၄-၂၀၁၂) ရက္ေန႕မွာ ျဖစ္ေပၚေန တဲ့ အပူရွိန္ရဲ႕ အႏၱရာ္ရွိမႈအဆင့္ဟာ E.D.(external Danger) အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ (၂၉-၄-၂၀၁၂)ရက္ေန႕က ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕ အပူအညႊန္းကိန္းတန္ဖိုး ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ(၂၉)ရက္ေန႕အထိကာလအတြင္း အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ေနတာ ကို ေတြ႕ရတဲ့အျပင္၊ ေရွ႕တစ္ေန႕ ျဖစ္တဲ့ (၂၈-၄-၂၀၁၂) ရက္ေန႕ကထက္ အပူအညႊန္းကိန္းတန္ဖိုး 20 °F (5 °C) ပိုမိုျမင့္တက္ လာခဲ့ပါတယ္။ အပူရွိန္အဆင့္ ကေတာ့ အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးျပီး လူေတြကို ေလသင္တုန္းျဖတ္ျခင္း (heat stroke) အလြယ္တကူ ႀကံဳေတြ႕ႏိႈင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ေနေႀကာင္းပါဗ်ာ။။

ဒါေႀကာင့္ အႀကံျပဳလိုတာကေတာ့ (၁) ေနပူထဲ မထြက္ပါနဲ႕၊ မျဖစ္မေန ထြက္ရမယ္ဆိုရင္လည္း (၂) အပူဆံုးအခ်ိန္ကိုေရွာင္ပါ။ (၃) အႀကာႀကီးမေနပါနဲ႕။ (၄) အကာအကြယ္မ်ားျဖစ္တဲ့ ေနကာမွန္၊ ေနကာမ်က္မွန္၊ ဦးထုပ္၊ အ၀တ္အစား ျပည္႕စံုေ အာင္၀တ္ျပီးမွာသာ သြားလာပါလို႕ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးဌာနေတြက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ သတိေပးခ်က္ေတြကို လိုက္နာႀက ပါလို႕ေျပာလိုပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကေနျပီး ထြက္ေပါက္ကေတာ့ မိုးရြာဖို႕ပဲ လိုပါ တယ္။ မိုးရြာလိုက္တာနဲ႕ အပူရွိန္ခံစားရမႈေတြ က်ဆင္းေလ်ာ့နည္း သြားပါလိမ့္ မယ္လို႕သာ ေျပာပါရေစေတာ့။

ေမာင္ထြန္းလြင္ (မိုးေလ၀သ)